12 Eylül 1980 Darbesi, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde gerçekleşmiş bir askeri darbedir. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından, gerekçe olarak ülkedeki siyasi istikrarsızlık, artan terör olayları ve ekonomik sorunlar gösterilerek yapılmıştır.
Darbe Öncesi Şartlar: 1970'lerin sonlarında Türkiye, sağ-sol çatışmaları, ekonomik kriz ve siyasi belirsizliklerle dolu bir dönemden geçiyordu. Şiddet olayları günlük yaşamın bir parçası haline gelmiş, hükümetler kısa sürelerde değişmekte ve ülke yönetilemez bir duruma sürüklenmekteydi.
Darbe ve Sonrası: 12 Eylül 1980 sabahı, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren liderliğindeki TSK yönetime el koydu. Parlamento feshedildi, siyasi partiler kapatıldı, anayasa askıya alındı ve ülke genelinde sıkıyönetim ilan edildi.
Darbe Liderleri: Darbenin lideri ve sembol ismi Kenan Evren idi. Kuvvet komutanlarından oluşan Milli Güvenlik Konseyi (MGK) ülke yönetimini devraldı.
Darbe Sonrası Uygulamalar: Darbe sonrası dönemde binlerce kişi gözaltına alındı, tutuklandı ve yargılandı. İşkence iddiaları yaygınlaştı. Basın üzerinde sıkı bir sansür uygulanırken, ifade özgürlüğü kısıtlandı. Siyasi yasaklar getirildi.
1982 Anayasası: Darbe yönetiminin hazırladığı 1982 Anayasası halk oylamasıyla kabul edildi. Bu anayasa, devletin yetkilerini genişletirken, temel hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı hükümler içeriyordu.
Darbe'nin Etkileri: 12 Eylül Darbesi, Türkiye'nin siyasi, sosyal ve ekonomik yapısında derin izler bırakmıştır. Demokrasiye geçiş süreci gecikmiş, insan hakları ihlalleri yaşanmış ve toplum üzerinde travmatik etkiler bırakmıştır. Darbe, Türkiye'nin yakın tarihinin en tartışmalı ve acı olaylarından biridir.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page